„Anatomia porodu”
Cześć! Przed Tobą kolejna część z serii „Naturalnie, że rodzę!”. Poniżej znajdziesz tekst, a do niektórych tekstów dołączone będą również karty pracy. Jeśli jednak wolisz słuchać to na samym dole tekstu znajdziesz link do YouTuba 🙂
Zanim zaczniemy rozmowę o porodzie myślę, że warto zrobić sobie szybką powtórkę z anatomii. Dla niektórych z was będzie to oczywistość, dla innych coś zupełnie nowego. Każda z nas startuje z innego poziomu, dlatego proszę was o wyrozumiałość. Jeśli dla was to oczywistość to i tak przelećcie wzrokiem dla lepszego rozumienia kolejnych wpisów 🙂
Zaczynajmy.
Miednica kostna
Zbudowana jest z wielu kości, które łączą się ze sobą stawami, lub tkanką
chrzęstną. Jest obręczą o nieregularnej budowie, przez którą przeciska się
dziecko w trakcie porodu. Miednica jest oczywiście krótsza niż długość dziecka, więc poszczególne części ciała na różnym etapie muszą dokonywać
obrotów, ruchów by tę drogę pokonać. Lekarz, a częściej jednak położna powinni ocenić miednicę przed porodem. 98% kobiet posiada wystarczająco szeroką miednicę do urodzenia własnego dziecka, nie ma to żadnego przełożenia do wielkości, wysokości czy rozmiarów mamy. Nie ma żadnej reguły mówiącej o tym, że drobnym, niskim kobietom trudniej urodzić dziecko. Organizm kobiety jest w stanie odpowiednio kontrolować wzrost dziecka tak by mogło się urodzić naturalnie. Miednica również ma niesamowite możliwości do poszerzania się i dopasowywania do sytuacji w trakcie porodu dzięki działaniu relaksyny- hormonu który powoduje rozluźnienie więzadeł, połączeń chrzęstno-stawowych.
Macica
Macica przed ciąża waży około 60g, a jej pojemność wynosi kilka ml (około 5ml). Tuż przed porodem macica waży 1 kg i ma pojemność około 5 litrów. Kształtem przypomina gruszkę odwróconą ogonkiem do dołu. Górna część to trzon i jama macicy, dolna część to szyjka macicy. Między nimi jest zwężenie które nazywamy cieśnią. Dno macicy to górna powierzchnia macicy.
Szyjka macicy
Ma długość kilku centymetrów. Pełni funkcje drzwi do macicy. Po zapłodnieniu powstaje tam czop ze śluzu, mający pełnić zadanie ochronne. Czop śluzowy jest barierą fizyczną, ale również i chemiczną (ma odczyn zasadowy). Szyjka pod wpływem czasu trwania ciąży stopniowo skraca się i zmiękcza, by w dniu porodu skrócić się do zera i rozewrzeć do pełnego rozwarcia, czyli 10cm. Szyjka macicy w ciąży znajduje się blisko kości ogonowej, natomiast im bliżej porodu tym przesuwa się w stronę spojenia.
Pochwa
To ostatni odcinek kanału rodnego.
Łożysko
Jest narządem wewnętrznym wytworzonym z tych samych komórek co ciało dziecka. Łożysko spełnia czynności życiowe, po urodzeniu funkcje łożyska przejmują płuca, nerki, przewód pokarmowy. Łożysko jest łącznikiem pomiędzy organizmem dziecka, a organizmem mamy. Łożysko spełnia również funkcję ochronną. Bariera łożyskowa chroni dziecko przed przenikaniem niektórych szkodliwych substancji i leków. Niestety nie wszystkich.
Pępowina
Łączy dziecko z łożyskiem. Ma około 50cm długości. Może być krótsza, ale może mieć również około metra. Znajdują się w niej 2 tętnice, żyła pępowinowa, a także galareta Whartona. Jest to specyficzna odmiana tkanki łącznej, a jej zadanie to ochrona przed zaciśnięciem. W miejscu, w którym pępowina łączy się z łożyskiem, naczynia pępowinowe dzielą się na drobniejsze, przechodzą w gałęzie i ostatecznie gęstym splotem otaczają łożysko. Po porodzie pępowina zostaje przecięta, a końcówkę zaciska się klamrą do czasu aż odpadnie, tworząc pępek. Ten zabieg powinien jednak zostać wykonany w odpowiednim czasie, ponieważ zbyt wczesne przecięcie pępowiny może prowadzić do niedokrwieni i anemii.
Pęcherz płodowy
To miejsce w którym znajduje się w macicy dziecko. Składa się z trzech błon
płodowych, pomiędzy którymi znajduje się płyn owodniowy, bardzo mała jego ilość. Błony te nazywają się: owodnia, omocznia i kosmówka. Omocznia magazynuje produkty przemiany materii. Kosmówka jest mocniejsza, przylega do ścian macicy. Owodnia jest dużo cieńsza i mieści się od wewnętrznej strony macicy, bliżej dziecka. To właśnie ona odpowiada w większości za produkcję płynu owodniowego.
Wody płodowe
Płyn owodniowy to naturalne środowisko w którym przebywa dziecko. Pozwala na swobodny ruch dziecka, chroni przed urazami, pozwala na ćwiczenie układu pokarmowego, chroni przed zakażeniem, podczas porodu amortyzuje skurcze. Dziecko połyka dziennie średnio 350ml wód płodowych. Następnie siusia produkując przy tym płyn owodniowy. Mocz dziecka w brzuchu mamy jest jałowy. Całkowita objętość płynu owodniowego zwiększa się systematycznie do 36 tygodnia ciąży. Po 36 tygodniu ilość płynu się zmniejsza. Zielone wody płodowe to sygnał ostrzegawczy. Oznacza to że dziecko oddało smółkę, czyli pierwszą kupę,
najprawdopodobniej na skutek niedotlenienia. Stwarza to niebezpieczeństwo, że to MOŻE SIĘ powtórzyć dlatego w przypadku zielonych wód należy udać się do szpitala.
Płód to dziecko
Popłód to łożysko, pępowina i błony płodowe, czyli wszystko to co mieszka z dzieckiem w brzuchu i potem się rodzi
Jak dziecko uczestniczy w porodzie
• Organizm kobiety może w dużym stopniu kontrolować wielkość dziecka
tak, by mogło urodzić się naturalnie. Uwaga na rutynową suplementację!
• Główka dziecka jest zbudowana tak, by dziecko mogło urodzić się mimo wąskiego kanału rodnego. Posiada elastyczne, niezrośnięte jeszcze elementy czaszki: ciemię małe i duże, oraz szwy łączące poszczególne kości czaszki. Dzięki nim głowa dziecka
dopasowuje się do kanału rodnego.
Odruchy neurologiczne u dziecka, które ułatwiają mu narodziny:
• Toniczny odruch błędnikowy- pomaga przyjąć prawidłową pozycję startową.
Powoduje przygięcie główki, a potem przygięcie wszystkich kończyn w sylwetkę jaja. W trakcie przesuwania się dziecka w kanale rodnym odgięcie główki powoduje odgięcie kończyn.
• Asymetryczny toniczny odruch szyjny- zwrócenie się główki w bok
powoduje wyprost kończyny po tej samej stronie.
• Odruch Galanta- w reakcji na dotyk z jednej strony kręgosłupa wywołuje jego wygięcie i rotacje biodra.
Powyższe odruchy mają ogromne znaczenie w rozwoju układu nerwowego.
Jak się rodzi dziecko?
•Na początku głowa dziecka ustala się we wchodzie miednicy. Największym obwodem opiera się o kresę graniczną. Następnie przygina się do przodu aż do chwili kiedy bródka znajdzie się blisko klatki piersiowej. Dzięki temu ruchowi główka przechodzi przez kanał rodny swoim najmniejszym obwodem.
• Dziecko ułożone jest niesymetrycznie.
• W reakcji na skurcze i działanie grawitacji dziecko przesuwa się w dół,
wykonując kolejne ruchy i rotacje odwraca się tak, że tył jego główki znajduje się od strony spojenia łonowego, a buzia od strony kręgosłupa (najczęściej). Wtedy twarda czaszka opiera się o twarde spojenie łonowe.
• W czasie fazy biernej II okresu porodu dziecko odpoczywa.
• W aktywnej fazie II okresu porodu dziecko za sprawą skurczy jest wypychane na zewnątrz. Skurcze parte są długie, a przerwy miedzy nimi krótkie. Sprawia to, że dziecko ma mniej tlenu, ponosi się poziom adrenaliny u dziecka i dzięki temu lepiej radzi sobie ono z niedotlenieniem. Szybciej dojrzewają płuca i dziecko szybciej pozbywa się resztek płyny owodniowego.
- Zanim urodzi się cała główka najpierw wychyla się i cofa kilka razy. Pierwsza rodzi się potylica, czoło, a następnie twarz. Po kilku skurczach twarz dziecka zwraca się w stronę uda mamy, to znak ze barki są gotowe by się urodzić.
Zazwyczaj zaraz za barkami rodzi się reszta ciałka. Dziecko ląduje na brzuchu mamy. Teraz pozostaje jeszcze tylko urodzić łożysko 🙂
Link do filmu z kursu znajdziesz tutaj.
Źródła:
- Cesarskie cięcie i poród po cięciu cesarskim, Magdalena Hul, Katarzyna Osadnik, Wydawnictwo Natuli, 2021
- Poród Naturalny, Katarzyna Oleś, Wydawnictwo Natuli, 2020
- Urodzić razem i Naturalnie, Irena Chołuj, 2008
- www.rodzicpoludzku.pl/wokol-porodu